[PL]
23 lata temu Danny Boyle, reżyser doceniony za TRAINSPOTTING i Alex Garland, miłośnik horrorów George’a A. Romero, postanowili reanimować podgatunek zombie horrorów. Owocem ich pracy stał się film 28 DNI PÓŹNIEJ z przełomową dla Cilliana Murphy’ego rolą, szwędającego się po opustoszałym Londynie w szpitalnych ciuchach. Pokaz w ramach OUTSIDE THE BOX jest doskonałą okazją do głębokiego wkroczenia w postapokaliptyczny świat toczony wirusem agresji, w którym przetrwanie stawia się wyżej od własnego człowieczeństwa.
Geneza epidemii bierze się z paradoksalnie szlachetnej interwencji aktywistów, którzy włamują się do laboratorium, aby uratować zwierzęta poddawane eksperymentów. Nie wiedzą jednak, że przetrzymywane tam szympansy są nośnikami wirusa powodującego niekontrolowaną agresję i transmitowanego przez kontakt z krwią zarażonego. Wystarczy 28 dni, aby cywilizacja w Wielkiej Brytanii upadła. W takiej rzeczywistości budzi się Jim (Cillian Murphy), gdy opuszcza londyński szpital. Rozpoczyna się jego walka o przetrwanie, w której towarzyszy mu Selena (Naomie Harris).
Możliwe, że nikt tak nie zatrząsnął światem zombie horrorów jak Danny Boyle, po wybitnym filmie George’a A. Romero. Z filmu twórcy TRAINSPOTTING wysypują się szybcy i wściekli zarażeni, z których oczu bije żądza krwi i chaosu. Jednak największego zagrożenia dla ludzkości Boyle nie upatruje w pozbawionych kontroli zombiakach, tylko w tym, na jakie tory apokalipsa sprowadza ludzkość. Nowy świat jest pozbawiony nadzoru, bezpieczeństwa i empatii, ponieważ priorytetem staje się przetrwanie w ekstremalnych warunkach. Czy ocaleją tylko najsilniejsi, którzy odrzucą wartości stanowiące o tym, że jesteśmy ludźmi? Wbrew pozorom horror Boyle’a jest bardziej zaangażowany społecznie niż można zakładać, a w czasach nasilonej polaryzacji społeczeństwa, w której zanika altruizm, 28 DNI PÓŹNIEJ niezmiennie pozostaje poważnym ostrzeżeniem.

[ENG]
Twenty-three years ago, Danny Boyle, the acclaimed director of TRAINSPOTTING, and Alex Garland, a devotee of George A. Romero’s horror legacy, set out to breathe new life into the zombie subgenre. The result was the film 28 DAYS LATER, with Cillian Murphy in a breakthrough role as Jim, wandering through a deserted London in hospital clothes.
Shown here as part of OUTSIDE THE BOX section, the film is a chance to plunge headlong into a post-apocalyptic Britain ravaged by the Rage virus, where survival takes precedence over humanity itself.
The outbreak is sparked by a seemingly noble act: animal rights activists break into a laboratory to liberate abused test subjects, unaware that the chimpanzees inside are infected with a virus that triggers uncontrollable aggression, transmitted through contact with a single drop of blood. Within 28 days, British society collapses. Into this world awakens Jim (Murphy), stepping out of a silent London hospital to find himself in a country torn apart. His fight for survival begins, joined by Selena (Naomie Harris).
Few filmmakers have shaken up the zombie horror as radically as Boyle did, following in the footsteps of Romero. From TRAINSPOTTING creator comes the fast, feral infected, eyes blazing with bloodlust and chaos.
Yet Boyle does not focus on the rabid zombie hordes, but on what happens to human beings when civilisation falls away – when the old structures of safety, order and compassion vanish, leaving only brutal choices in their wake. Will only the strongest survive, those willing to abandon the very values that make us human?

Far from being a mere horror flick, Boyle’s film carries a searing social critique. In an age marked by polarisation and the erosion of altruism, 28 DAYS LATER still strikes a chillingly relevant note: a stark warning dressed in apocalyptic terror. czytaj więcej

[PL]
Dzięki partnerstwie British Council przedstawiamy filmy krótkometrażowe nominowane do nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) w kategorii dedykowanej krótkiej formie filmowej. W programie zobaczymy cztery filmy niezwykle różnorodne tematycznie, formalnie i gatunkowo: ROCK, PAPER, SCISSORS, MILK, STOMACH BUG oraz THE FLOWERS STAND SILENTLY, WITNESSING.
Gala rozdania nagród BAFTA to najważniejsze branżowe wydarzenie w Wielkiej Brytanii, a statuetka Złotej Maski jest nazywana „Brytyjskim Oscarem”. Brytyjska Akademia wyróżnia produkcje filmowe od 1948 roku, a w latach 60. utworzyła kategorię najlepszego brytyjskiego filmu krótkometrażowego. Wśród największych gwiazd brytyjskich na scenie BAFTA swoje statuetki mogą odbierać twórcy i twórczynie z ograniczonym budżetem, często debiutujący, ale z szalenie ważnym, bezkompromisowym głosem. W tegorocznym zestawieniu również doświadczymy wyjątkowej ekspresji twórczej oraz odważnych opowieści zaangażowanych społecznie i politycznie.
ROCK, PAPER, SCISSORS (reż. Franz Böhm) to zwycięzca w kategorii najlepszy film krótkometrażowy w 2025, z którego bije odwaga w sportretowaniu 17-letniego Ukraińca doświadczającego horroru terrorystycznego państwa rosyjskiego. W kontekście współczesnych wydarzeń geopolitycznych równie porażający jest dokument THE FLOWERS STAND SILENTLY, WITNESSING (reż. Theo Panagopoulos) zbierający archiwalne materiały sprzed prawie stu lat. Daje możliwość doświadczenia Palestyny kwitnącej i zapierającej dech w piersi, w której natura nie została zrównana z ziemią przez kolonialne zapędy Izraela.
Poetycki, przywodzący na myśl poetykę AFTERSUN, dokument MILK (reż. Miranda Stern) nie tylko zbiera szczątkowe wspomnienia o matce reżyserki, ale stanowi również jej terapię i zmierzenie się z zabójczym uzależnieniem narkotykowym.
W końcu STOMACH BUG (reż. Matty Crawford), body horror dopieszczony wizualnie, opowiadający o samotnym ojcu usilnie starającym się, aby być obecnym w życiu swojej córki stopniowo zapominającej o swoich korzeniach.

[ENG]
Thanks to our partnership with the British Council, we are presenting short films nominated for the British Academy of Film and Television Arts (BAFTA) award in the category dedicated to short films. The programme features four movies that are incredibly diverse in terms of theme, form and genre: ROCK, PAPER, SCISSORS, MILK, STOMACH BUG, and THE FLOWERS STAND SILENTLY, WITNESSING.
The BAFTA Awards ceremony is the most prestigious event in the British film industry, and the Golden Mask statuette is often referred to as the “British Oscar.” The British Academy has been recognising outstanding achievements in cinema since 1948. In the 1960s, it introduced the category for Best British Short Film. Alongside the biggest stars of British cinema, the BAFTA stage welcomes filmmakers working on shoestring budgets (often debutants), yet armed with fiercely valid, uncompromising voices. This year’s selection once again showcases exceptional creative expression and bold, socially and politically engaged storytelling.

ROCK, PAPER, SCISSORS (dir. Franz Böhm), winner of the 2025 BAFTA for Best Short Film, stands out for its unflinching courage in portraying a 17-year-old Ukrainian boy living through the horrors inflicted by the Russian terrorist state. In the light of current global events, the documentary THE FLOWERS STAND SILENTLY, WITNESSING (dir. Theo Panagopoulos) feels equally devastating — an archival piece that brings to life images of Palestine from nearly a century ago, capturing a breathtaking land of flourishing nature long before it was razed to the ground by Israeli colonial ambitions.

The poetic documentary MILK (dir. Miranda Stern), evocative of AFTERSUN, weaves together fragmented memories of the director’s late mother while serving as a personal act of therapy and confrontation with her fatal struggle with addiction.
Finally, STOMACH BUG (directed by Matty Crawford), a visually polished body horror film about a single father desperately trying to be present in the life of his daughter, who is gradually forgetting her roots. czytaj więcej

[PL]
Andrea Arnold nie bez powodu jest uważana za jedną z najwybitniejszych współczesnych reżyserek. Jako przedstawicielka brytyjskiego kina społecznie zaangażowanego nie ogranicza się wyłącznie do obserwacji szarych, miejskich społeczności mierzących się z trudnościami społeczno-ekonomicznymi. Jest wyposażona w niecodzienną wrażliwość, a swoich bohaterów portretuje wyłapując złożoność sytuacji, w które są uwikłani. Nie inaczej jest w jej najnowszym filmie coming-of-age BIRD, nominowanym do nagrody BAFTA 2025.
Opowieść łącząca w sobie realizm społeczny z baśniowością przedstawia buntowniczą dwunastolatkę Bailey (debiutantka Nykiya Adams) żyjącą w squacie z tatą i starszym bratem. Jej matka boryka się z przemocowym partnerem i wychowuje sama trójkę dzieci, co wyczula dziewczynkę na niesprawiedliwość i głuchotę na cudzą krzywdę, dlatego poszukuje rozwiązania w grupie młodych, samozwańczych stróżów prawa. Tymczasem jej tata Bug (w tej roli doskonały Barry Keoghan) to osoba niedojrzała i nieprzygotowana na swoją rolę, ale stara się w nieumiejętny sposób okazywać uczucia swojej córce. Z dziećmi łączą go bardziej koleżeńskie stosunki aniżeli rodzicielskie. Czarę goryczy przelewa decyzja Buga, aby poślubić swoją partnerkę, której Bailey nie darzy sympatią. Ucieczka od rzeczywistości spada z nieba, gdy dziewczynka poznaje enigmatycznego Birda (Franz Rogowski), który chce odnaleźć swoją rodzinę. Nietypowa relacja otwiera Bailey oczy na wyjątkowość więzi krwi, jednak Arnold jest daleka od oceniania swoich dojrzewających bohaterów zanurzonych w nieprzyjaznym świecie.
Reżyserka nagrodzonej Oscarem OSY w delikatny, wyrozumiały sposób obchodzi się z postaciami o silnej potrzebie uwolnienia się z szarej, chropowatej rzeczywistości. Manifestują potrzebę odnalezienia odrobiny magii w tej rzeczywistości, a Arnold nie boi się przełamać surową konwencję realizmu społecznego, aby młoda Bailey doświadczyła niezwykłości. Co jednak jeszcze dobitniej świadczy o kunszcie reżyserki, to odnajdywanie ciepła również w tej zastanej rzeczywistości, a nie tylko wplatanie elementów baśniowych.

[ENG]
Andrea Arnold is considered one of the most outstanding contemporary directors, and for good reason. As a leading voice in British social-realist cinema, she never confines herself simply to observing grey urban communities grappling with social and economic hardship. She is gifted with an unusual sensitivity and portrays her characters by capturing the complexity of the situations in which they find themselves. Her latest coming-of-age film, a BAFTA 2025-nominated BIRD, is no exception.
Blending social realism with a touch of the fairytale, Bailey depicts the rebellious 12-year-old Bailey (newcomer Nykiya Adams) living in a squat with her father and older brother. Her mother struggles with an abusive partner and raises three children on her own, which makes the girl sensitive to injustice and deaf to the suffering of others, so she seeks a solution in a group of young, self-appointed guardians of the law. Meanwhile, her father, Bug (played excellently by Barry Keoghan), is immature and unprepared for his role, but tries clumsily to show his affection to his daughter. His relationship with his children is more like that of a friend than a parent. The final straw is Bug's decision to marry his partner, whom Bailey dislikes.
An escape from reality falls from the sky when the girl meets the enigmatic Bird (Franz Rogowski), who is searching for his own family. This unusual relationship opens Bailey's eyes to the uniqueness of blood ties. What's to underline is that Arnold is far from judging her maturing character as they stumble through a hostile world.

The Oscar-winning director of WASP handles her characters with delicacy and compassion, recognising their urgent need to break free from a harsh, unyielding reality. Bailey, like many of Arnold’s protagonists, yearns for moments of magic – and the director dares to break with pure realism to let her glimpse the extraordinary. But Arnold’s true artistry lies in also finding warmth within the grit, proving that tenderness can exist not only in fairytale fragments but also in the tough fabric of real life. czytaj więcej

[PL]
Autorskie spojrzenie na dekadencki Paryż lat 30. i losy migrantów różnych narodowości u progu II wojny światowej. Suzie (Christina Ricci) jest Żydówką z rosyjskiej wsi, która przed pogromami ucieka do Anglii – choć wsiadając na statek myślała, że zmierza do Ameryki. Dziewczyna nabywa nową tożsamość, gubi etniczność i akcent. Kilkanaście lat później, już jako chórzystka, trafia do Paryża, gdzie zatrudnia się w operze Felixa Perlmana (Harry Dean Stanton) i zaprzyjaźnia z Rosjanką Lolą (Cate Blanchett). Irytuje ją pyszałkowaty włoski śpiewak o nacjonalistycznych poglądach (John Turturro), za to z przystojnym Cyganem (Johnny Depp) nawiązuje romantyczną relację.
CZŁOWIEK, KTÓRY PŁAKAŁ ma renomę najbardziej przystępnego i klasycznie skrojonego z filmów Potter, ale w tej retro opowieści o utracie domu i korzeni łatwo dostrzec zwyczajową ambicję i pomysłowość reżyserki – a także echo jej wczesnego krótkiego metrażu THRILLER. Gwiazdorska obsada poprowadzona jest pewna ręką, a klimat przedwojennego Paryża odtworzony został z dużym smakiem (za zdjęcia odpowiadała legenda francuskiego kina Sacha Vierny, dla którego był to ostatni film w karierze).

Potter interesuje ideologiczna mieszanka wielkomiejskiej francuskości, imigranckiego poczucia wyobcowania, faszyzmu i antysemityzmu, która buzuje wśród pracowników opery i w paryskiej metropolii z coraz większą intensywnością. CZŁOWIEK, KTÓRY PŁAKAŁ jest również nieszablonową opowieścią o Holocauście i budowaniu własnego życia od nowa, a także pełną empatii feministyczną przypowieścią o dwóch kobietach, które dzieli podejście do życia, ale łączy bezwarunkowa przyjaźń.

[ENG]
An auteur’s take on decadent 1930s Paris and the fate of migrants of many nations on the brink of the Second World War. Suzie (Christina Ricci), a Jewish girl from a Russian village, escapes the pogroms and flees to England. When she boarded the ship, she believed she was heading for America. She adopted a new identity, shedding her ethnicity and accent. Years later, now a chorus singer, she finds herself in Paris, working at the opera run by Felix Perlman (Harry Dean Stanton) and befriending a fellow émigré, the vivacious Russian Lola (Cate Blanchett). She is irritated by a pompous Italian tenor with fascist sympathies (John Turturro). She also falls in love with a handsome Romani horseman (Johnny Depp). THE MAN WHO CRIED is often seen as Sally Potter’s most accessible and classically structured film, yet beneath its lush, period-drama surface lie her signature ambition and inventiveness, as well as echoes of her early short THRILLER. The star-studded cast is directed with a sure hand, and pre-war Paris is recreated with exquisite detail and atmosphere, captured by the great Sacha Vierny, a legend of French cinema, for whom this was his final film. Potter explores the volatile mix of French urban identity, immigrant alienation, fascism and antisemitism simmering both within the opera company and the wider city. THE MAN WHO CRIED is also an unconventional Holocaust narrative and a story of rebuilding one’s life from scratch, a profoundly empathetic, feminist fable about two women divided by temperament yet bound by unwavering friendship. czytaj więcej

[PL]
Ta historia – przynajmniej w większości – wydarzyła się naprawdę. Londyn, początek lat siedemdziesiątych. Dramaturg Alan Bennett (Alex Jennings), którego sztuka dopiero co zadebiutowała na West Endzie, wprowadza się do wiktoriańskiego domu na Gloucester Crescent, nie dość, że najmodniejszej ulicy w całej Anglii, to jeszcze zamieszanej w dużej mierze przez kwiat brytyjskich artystów. Jakież musi być jego zdziwienie, że to właśnie tam – w otoczeniu uprzywilejowanej klasy średniej – poznaje niejaką Mary Shepherd (Maggie Smith), ekscentryczną i nieznoszącą sprzeciwu staruszkę bez adresu, żyjącą w zdezelowanej furgonetce. Nie chcąc zadzierać z władzami miasta, ani tym bardziej z policją, kobieta raz po raz przestawia samochód z miejsca na miejsce, aż pewnego dnia wjeżdża nim na podwórko Alana. Choć zapowiada, że po trzech miesiącach ponownie przeparkuje auto, na podjeździe należącym do pisarza spędza półtorej dekady. Zanim w 2015 roku Nicholas Hytner zrealizował DAMĘ W VANIE, Bennett poświęcił tej osobliwej sytuacji esej, który następnie przekształcił w książkę, sztukę sceniczną oraz słuchowisko radiowe (zarówno w jednym, jak i w drugim w główną rolę wcieliła się Smith). Kinowa ekranizacja musiała zatem pojawić się siłą rzeczy. W efekcie powstał film o nietypowej parze, o nieznajomych, którzy stają się zależni od siebie, a ich relacja – początkowo szorstka, budowana na dystansie – przekształca się w coś na wzór przyjaźni.

[ENG]
Set in London in the early 1970s, the story follows Alan Bennett (Alex Jennings), whose play has just opened on the West End, as he moves into a Victorian house on Gloucester Crescent - not only one of the trendiest streets in all of England, but also largely inhabited by the crème de la crème of British artists. Imagine his surprise when he meets Mary Shepherd (Maggie Smith), an eccentric, indomitable old woman with no fixed address, living in a dilapidated van.
Not wishing to clash with the local authorities, or the police, Mary repeatedly moves her van from one spot to another, until one day she drives it onto Alan’s driveway. Although she promises to move it again in three months, she ends up staying there for over fifteen years.
Before Nicholas Hytner brought the story to the big screen in 2015 with THE LADY IN THE VAN, Bennett had explored the peculiar situation in an essay, which he subsequently adapted into a book, a stage play, and a radio drama, with Smith taking the lead in both adaptations. The cinematic version, therefore, was inevitable.

The result is a film about an unusual couple, strangers who become dependent on each other, and their relationship - initially harsh and distant - transforms into something resembling friendship. czytaj więcej

[PL]
Maggie O’Farrell w swojej powieści opisuje chłopca, który „ma skłonności do wyślizgiwania się poza granice realnego, namacalnego świata, który go otacza.” Nagrodzony w 2020 roku prestiżową brytyjską nagrodą Women’s Prize for Fiction tekst, został zainspirowany najsłynniejszą, a jednocześnie najbardziej enigmatyczną sztuką Williama Sheakspira. W latach 80. XVI wieku pewnemu małżeństwu mieszkającemu w Stratfordzie urodziła się trójka dzieci: najmłodsza Susanna, a następnie bliźnięta – Hamnet i Judith. Chłopiec zmarł w wieku jedenastu lat. Cztery lata później jego ojciec napisał sztukę zatytułowaną Hamlet. Film wyreżyserowany przez Chloé Zhao, drugą kobietę w historii, która otrzymała Oscara za najlepszą reżyserię (NOMADLAND, 2021), jest wrażliwym i głębokim obrazem małżeństwa, próbującego ukształtować się na nowo po śmierci ukochanego dziecka. To historia Agnes – żony Williama Sheakspeare’a i jej zmagań po stracie ukochanego syna Hamneta. W rolach głównych zjawiskowy duet irlandzkich aktorów: Jessie Buckley oraz Paul Mescal. Producentami filmu są Steven Spielberg i Sam Mendes, a zdjęcia wykonał Łukasz Żal. Dopełnieniem całości jest muzyka skomponowana przez Maxa Richtera. Brytyjski HAMNET to opowieść o poszukiwaniu bliskości i sensu dalszego istnienia, mimo straty, której rany są niemożliwe do zagojenia się. Gdzieś na granicy snu i tego co realne, parafrazując bohaterów filmu, opowiemy Wam historię, ale taką, która Was poruszy. Film prezentowany był w oficjalnej selekcji Toronto International Film Festival oraz BFI London Film Festival. Pierwsze pokazy w Polsce HAMNETA odbywają się na British Film Festival 2025.

[ENG]
Maggie O’Farrell’s acclaimed novel tells the story of a boy who “tends to slip the bounds of the real, tangible world around him.” Winner of the Women’s Prize for Fiction in 2020, the book was inspired by William Shakespeare’s most famous and most enigmatic play.
In the 1580s, a couple living in Stratford had three children: their eldest, Susanna, followed by twins - Hamnet and Judith. The boy died at the age of eleven. Four years later, his father wrote a play entitled Hamlet. Directed by Chloé Zhao, the second woman in history to win an Oscar for Best Director (NOMADLAND, 2021), HAMNET is a tender, profoundly moving portrait of a marriage trying to rebuild itself in the aftermath of unbearable loss. It is the story of Agnes, William Shakespeare’s wife, and her struggle to find meaning and closeness after the death of her beloved son, Hamnet.
The film stars the mesmerising Irish duo Jessie Buckley and Paul Mescal, with Steven Spielberg and Sam Mendes among the producers. Cinematography is by the Oscar-nominated Łukasz Żal, and the score was composed by Max Richter.

A profoundly British work, HAMNET, is a haunting meditation on love, grief, and the search for meaning after a loss that can never truly heal. Hovering somewhere between dream and reality, it tells - to borrow the film’s own words - a story that will move you deeply. Presented in the Official Selection of both the Toronto International Film Festival and the BFI London Film Festival, HAMNET receives its first Polish screenings at the British Film Festival 2025. czytaj więcej

[PL]
Gdy w 1979 roku OBCY – ÓSMY PASAŻER NOSTROMO Ridleya Scotta ustanowił nowe reguły kina grozy, amerykańscy i europejscy producenci prześcigali się w pomysłach na skapitalizowanie jego sukcesu. I choć z podróbek OBCEGO można by stworzyć program całego festiwalu, podczas tegorocznej edycji British Film Festival – w trosce o dobrostan psychiczny widzów – zaprezentujemy tylko jedną z nich.
Grupa archeologów bada jaskinie starożytnej cywilizacji na odległej planecie. Podczas eksploracji jedna z archeolożek zostaje zapłodniona przez międzyplanetarną kreaturę. W trakcie ciąży zaczyna zabijać kolegów po fachu i żywić się ich ciałami.
Scenariusz do INSEMINOIDA powstał w zaledwie cztery dni, z czego zapewne trzy i pół twórcy spędzili w lokalnym pubie. Akcja pierwotnie miała rozgrywać się na statku kosmicznym, ale szybko uznano, że nie ma czasu i pieniędzy na budowę scenografii i taniej będzie nakręcić film w jaskiniach. Reżyser Norman J. Warren miał jednak znacznie więcej szczęścia w dystrybucji – INSEMINOID rozsierdził bowiem środowiska feministyczne sceną zapłodnienia, co wywołało protesty, a te znacznie pomogły w sprzedaży biletów.

Oglądany z dzisiejszej perspektywy INSEMINOID jest fascynującą ramotką z pogranicza kina gatunkowego i desperackiego skoku na kasę. I choć Norman J. Warren do dnia swojej śmierci utrzymywał, że nie inspirował się OBCYM, jego tłumaczenia były równie wiarygodnie jak efekty specjalne stworzone na potrzeby INSEMINOIDA.

[ENG]
When Ridley Scott's ALIEN established new rules for horror cinema in 1979, AAmerican and European producers competed to devise ways of capitalising on its success. And although the imitations of ALIEN could fill an entire festival programme, out of concern for the mental well-being of our viewers, we will present only one of them at this year's British Film Festival.
A group of archaeologists are exploring the caves of an ancient civilisation on a distant planet. During the exploration, one of the archaeologists is impregnated by an interplanetary creature. During her pregnancy, she begins to kill her colleagues and feed on their bodies.
The script for INSEMINOID was dashed off in just four days, three and a half of which the writers apparently spent in a nearby pub. The action was initially intended to unfold aboard a spaceship, but it was swiftly decided that there was neither time nor money to construct the set and that it would be cheaper to film in caves. Director Norman J. Warren, however, enjoyed far greater fortune with distribution – INSEMINOID scandalised feminist circles with its fertilisation sequence, which provoked protests and in turn gave a considerable boost to box-office takings.

From today’s vantage point, INSEMINOID stands as a curious artefact that teeters between genre cinema and a rather desperate money-spinner. And although Norman J. Warren insisted until his death that he had not been influenced by ALIEN, his denials were about as persuasive as the film’s bargain-basement special effects. czytaj więcej

[PL]
Konserwatywni miłośnicy serii o Jamesie Bondzie chyba nigdy nie byli tak oburzeni, jak w 2006 roku, gdy agent 007 oświadczył – ustami Daniela Craiga – że nie obchodzi go, czy martini będzie wstrząśnięte, czy też zmieszane. Tymczasem już dekadę wcześniej, na potrzeby odcinków z Pierce’em Brosnanem, producenci serii złamali jedną z jej najważniejszych zasad – Bond nie poruszał się bowiem eleganckim i opływowym Astonem Martinem, ale niemieckim BMW.
Najbardziej obrazoburcze wydaje się w tym kontekście JUTRO NIE UMIERA NIGDY, w którym Bond nie jeździ sportowym wozem, ale ekskluzywną, kuloodporną i zdalnie sterowaną limuzyną serii 7, wyposażoną w rakiety, granaty, gaz pieprzowy i samonaprawiające się opony. Kręcenie samej sceny pościgu na wielopoziomowym parkingu, w której Pierce Brosnan steruje limuzyną telefonem z tylnej kanapy, pochłonęło dziesięć dni zdjęciowych i lwią część budżetu.
JUTRO NIE UMIERA NIGDY to jednak przykład ciekawy nie tylko ze względu na dobór samochodów. Po ogromnym sukcesie finansowym GOLDENEYE producenci serii zrozumieli, że nie mogą zrobić ani kroku w tył. Budżet został więc niemalże podwojony, a scenarzyści uczuleni, by zawrzeć w projekcie tyle gadżetów i scen akcji, ile tylko się da (szczególnie po doskonałym odbiorze sceny z GOLDENEYE, w której Bond niszczy ulice Sankt Petersburga czołgiem). Zdjęcia kręcono wiec w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Meksyku i Tajlandii, a sekwencje akcji zrealizowano z należytym rozmachem – Bond skacze tu motocyklem nad helikopterem i ucieka odrzutowcem niczym Tom Cruise w TOP GUN, a partnerująca mu Michelle Yeoh w scenach walk współpracowała z ekipą choreografów samego Jackiego Chana.

Efektem jest najbardziej wystawny i emocjonujący Bond ery analogowej – i ostatni film serii z Pierce’em Brosnanem, w którym pomysły na gadżety i sceny akcji nie osiągnęły jeszcze kuriozalnego poziomu (jak w przypadku ŚMIERĆ NADEJDZIE JUTRO).

[ENG]
Conservative fans of the JAMES BOND series had probably never been more scandalised than in 2006, when agent 007, through Daniel Craig, declared that he didn’t care whether his martini was shaken or stirred. Yet a decade earlier, for the Pierce Brosnan films, the producers had already broken one of the series’ most sacred rules – Bond no longer drove a sleek, elegant Aston Martin, but a German BMW.
The most outrageous example, however, comes in TOMORROW NEVER DIES, where Bond doesn’t take the wheel of a sports car, but an exclusive, bulletproof, remote-controlled Series 7 limousine, equipped with rockets, grenades, pepper spray, and self-repairing tyres. Filming the chase scene on a multi-level car park, with Brosnan controlling the car via a mobile phone from the back seat, took ten days of shooting and swallowed a lion’s share of the budget.
Yet TOMORROW NEVER DIES is notable for far more than just its cars. Following the huge box-office success of GOLDENEYE, the producers realised they could not afford to take a backward step. With the budget almost doubled, the instructions for screenwriters were to include as many gadgets and action sequences as possible - especially after the viewers' ecstatic response to the GOLDENEYE scene in which Bond rampages through the streets of St. Petersburg in a tank.
Shot across the UK, Germany, France, Mexico, and Thailand, with action sequences staged on a spectacular scale – let’s just name one, where Bond leaps a motorcycle over a helicopter and escapes in a jet, reminiscent of Tom Cruise in TOP GUN. Keep in mind that to prepare for the fight scenes, Michelle Yeoh collaborated with Jackie Chan’s own choreography team.

The result is the most extravagant and exhilarating Bond of the analogue era – and Pierce Brosnan’s final outing, before the series’ gadgetry and action sequences tipped into the more absurd (as they would in DIE ANOTHER DAY). czytaj więcej

[PL]
Historia hip-hopowej grupy z Belfastu, która – rapując w swoim ojczystym języku irlandzkim – walczy o jego ocalenie. Zdobywca nagrody BAFTA dla debiutującego reżysera i zwycięzca aż 7 British Independent Film Awards, niedaleki kuzyn TRAINSPOTTING i energetyczna bomba, w której młodzi raperzy z grupy Kneecap grają samych siebie.
Czy może być lepsza rekomendacja? KNEECAP swoją światową premierę miał na Festiwalu Sundance, skąd wyjechał z nagrodą publiczności. W filmie zobaczymy Móglaí Bap, Mo Charę i DJ Próvaí’a – prawdziwych członków irlandzkojęzycznej grupy Kneecap, którzy w filmie odgrywają samych siebie. Fikcyjna, jednak jak mówią sami twórcy – w większości prawdziwa historia, w mocnym rytmie hip-hopu opowiada starą prawdę, że naród bez języka nie istnieje.
W świecie, w którym co dwa tygodnie umiera jeden dialekt narodowy, przeznaczenie sprowadza na siebie nauczyciela z Belfastu JJ’a i dwóch chłopaków bez świetlanej przyszłości. W ten sposób rozpoczyna się bój o to, co powinno być bezsprzeczne – możliwość rapowania w swoim ojczystym języku. Zespół staje się kluczowym ogniwem w walce o uznanie statusu języka irlandzkiego, jednak szybko okazuje się, że ich najgorszym wrogiem są dla siebie oni sami. Ich anarchistyczny, przepełniony hedonizmem, przygodnym seksem i narkotykami styl życia, często wyrzuca ich poza margines prawa i powoduje problemy. KNEECAP to całkowita jazda bez trzymanki, ale też tragikomiczna opowieść o naszej nieodłącznej ludzkiej potrzebie walki o własną tożsamość, zarówno osobistą, polityczną jak i artystyczną.
W drugoplanowej roli zobaczycie Michaela Fassbendera, który jak sam przyznaje, przy okazji kręcenia filmu musiał odświeżyć sobie swój macierzysty irlandzki. Przed Wami film, który opowiadając o walce bohaterów o swoją narodową podmiotowość, da Wam też kopa i całkowite poczucie feel good po wyjściu z sali kinowej.

[ENG]
The story of a hip-hop group from Belfast who rap in their native Irish language in the fight to preserve it. Winner of the BAFTA award for debut director and winner of seven British Independent Film Awards, a close cousin of TRAINSPOTTING and an energetic bomb in which the young rappers from the group Kneecap play themselves.
Could there be a better recommendation? KNEECAP had its world premiere at the Sundance Film Festival, where it won the Audience Award. The film features Móglaí Bap, Mo Chara and DJ Próvaí - real members of the Irish-language band Kneecap, playing themselves. A fictional, but according to the creators, mostly true story, set to a powerful hip-hop beat, tells the old truth that a nation without a language does not exist.
In a world where a national dialect dies out every two weeks, fate brings together JJ, a teacher from Belfast, and two lads without much of a future. Thus begins the fight for something that should be unquestionable - the right to rap in their native language. The band becomes a key link in the battle for recognition of the Irish language's status. It soon becomes clear that their worst enemy is themselves. Their anarchic lifestyle, filled with hedonism, casual sex and drugs, often throws them outside the law and causes problems.

KNEECAP is a wild, no-holds-barred ride, but also a tragicomic tale of our inherent human need to fight for our own identity, whether personal, political or artistic. In a supporting role, you will see Michael Fassbender, who, as he himself admits, had to refresh his native Irish while filming. Here is a film that, while telling the story of the characters' struggle for their national identity, will also leave you feeling energised and full of that unmistakable feel-good factor as you leave the cinema. czytaj więcej

[PL]
Bill Douglas był jednym z najodważniejszych formalnie i jednocześnie najmniej rozpoznanych szkockich reżyserów w kinie brytysjkim, zwłaszcza jego społecznego nurtu. Autor autofikcjonalnej trylogii MY CHILDHOOD (1972), MY AIN FOLK (1973) oraz MY WAY HOME (1978), która stanowi jednocześnie bolesny lament i odę do własnego dzieciństwa spędzonego w górniczym miasteczku Newcraighill oraz młodzieńczego czasu służby wojskowej w Egipcie. Pierwsza część tej trylogii to portret chłopca – Jamiego, będącego alter ego reżysera – wychowywanego wraz bratem przez babcię. Rodzina ta żyje w skrajnym ubóstwie, w scenerii rozpadających się, zaniedbanych domostw. Douglas jednak na ten ponury obraz nakłada filtr czerni i bieli, rysuje poetycki, niemal kontemplacyjny obraz, nie upiększając jednak nędzy przedstawianego świata. To połączenie skrajnego subiektywizmu – każda ze scen jest projekcją żywych wspomnień reżysera - z konkretem i surowością filmowego realizmu społecznego, okazuje się niezwykle sugestywne. Jednocześnie MY CHILDHOOD jest przedstawieniem upadku lokalnej społeczności i słabości systemu społecznego w tużpowojennej Brytanii. Trylogia Billa Douglasa sprawia wrażenie filmowego przepracowania traumy – nie tylko tej osobistej i jednostkowej, ale też klasowej i narodowej. Los Jamiego to wyrzut sumienia całego brytyjskiego społeczeństwa.

[ENG]
ll Douglas was among the most formally daring yet least recognised Scottish filmmakers within British cinema, particularly its social-realist tradition. He created an autofictional trilogy MY CHILDHOOD (1972), MY AIN FOLK (1973) and MY WAY HOME (1978), at once a lament and an ode to his own childhood in the mining town of Newcraighill and his early adulthood during military service in Egypt.
The first part of the trilogy is a portrait of a boy, Jamie, the director's alter ego, raised by their grandmother amid grinding poverty and the crumbling houses of a neglected community. Shot in stark black and white, the film casts a poetic, almost contemplative light over an existence of deprivation, refusing any trace of sentimentality. The tension between the deeply subjective lens of lived memory and the concrete harshness of social realism yields a work of rare intensity. At the same time, MY CHILDHOOD is a depiction of the decline of the local community and the weakness of the social system in post-war Britain.

Douglas’s trilogy reads as a cinematic working-through of trauma, not only personal, but also collective, both class-bound and national. Jamie’s fate becomes a reproach to the conscience of an entire British society. czytaj więcej

[PL]
Adaptacja przygodowo-historycznej powieści Jamesa Fenimore’a Coopera z 1826 roku, opowiedziana w klasycznym hollywoodzkim stylu. Jest połowa XVIII wieku, toczy się wojna francusko-brytyjska, Anglicy wespół z amerykańskimi osadnikami walczą z Francuzami sprzymierzonymi z plemionami rdzennych mieszkańców. Wśród nich jest Sokole Oko – wychowany wśród Indian pół-biały wojownik. Kiedy podczas walki po jednej z zasadzek Sokole Oko wraz z towarzyszami - Chingachgookiem i jego synem Unkasem z plemienia Mohikanów – przechwytują dwie córki brytyjskiego dowódcy, w tkankę przygodową wplata się wątek melodramatyczny.

OSTATNI MOHIKANIN to przykład wielokrotnej mitologizacji kolonializmu brytyjskiego w Ameryce Północnej. Pierwowzór literacki był tu pierwszą z fantazji na temat tego, jak wyglądały relacje między Brytyjczykami, osadnikami, francuskimi rywalami kolonizacyjnymi a rdzennymi mieszkańcami. Kolejne ekranizacje powieści pozwalały tej zmitologizowanej opowieści wygodnie umościć się w hollywoodzkich kliszach i wygładzić potworności i złożoności historii. Adaptacja Manna (w dużym stopniu bazująca na ekranizacji w reżyserii George’a B. Seitza z 1936 roku) została zrealizowana w czasie, gdy western był już gatunkiem samoświadomym, rozliczającym się z własną tradycją. Mimo to reżyser zdecydował się na wielkie widowisko, kolejny raz potwierdzając, jak silnie Hollywood potrzebuje mitów – także tych dotyczących powstawania Ameryki i brytyjskiego kolonializmu.

[ENG]
An adaptation of James Fenimore Cooper’s 1826 historical adventure novel, told in classic Hollywood fashion. It is the mid-18th century, and the French and British are locked in battle, with the English fighting alongside American settlers against the French and their Indigenous allies. Among them is Hawkeye, a half-white warrior raised by the Mohicans. When, amid the chaos of ambushes and skirmishes, he and his companions, Chingachgook and his son Uncas, rescue the two daughters of a British commander, the story takes on a distinctly melodramatic thread.
THE LAST OF THE MOHICANS is an example of the repeated mythologisation of British colonialism in North America. The original novel was the first of many fantasies about the relationships between the British settlers, French colonial rivals and indigenous peoples.

Each subsequent screen version allowed this mythologised tale to settle ever more comfortably into Hollywood convention – smoothing over the brutality and complexity of history. Mann’s adaptation, drawing heavily on George B. Seitz’s 1936 film, arrived at a time when the western had already become self-aware, reckoning with its own legacy. Yet the director chose the path of grand spectacle, reaffirming Hollywood’s enduring hunger for myths – including those about the making of America and the legacy of British colonialism. czytaj więcej

[PL]
Debiut reżyserski Rebecci Lenkiewicz, autorki scenariusza IDY, za który otrzymała nagrodzonej przez Europejską Akademię Filmową za scenariusz IDY. Wprawiona scenarzystka i dramaturżka brytyjska współpracowała nie tylko z Pawłem Pawlikowskim, ale również z Sebastianem Lelio (NIEPOSŁUSZNE), Steve’em McQueenem (antologia MAŁY TOPÓR) czy Marią Schrader (JEDNYM GŁOSEM). Swoim nazwiskiem podpisała również scenariusz do filmu ŚCIEŻKI ŻYCIA, który znajduje się w sekcji First Things First. To była kwestia czasu, aby scenarzystka z tak bogatym i różnorodnym portfolio spróbowała swoich sił w reżyserii.
Film SŁONE LATO, który brał udział w konkursie głównym na tegorocznym Berlinale, jest oparty o bestsellerową powieść Deborah Levy, którą Lenkiewicz pokochała od pierwszej lektury. Opowiadała o niej, że „to niezwykle kobieca literatura” i w tym duchu Lenkiewicz poprowadziła swój film. Porównanie go do zderzania TAMTYCH DNI, TAMTYCH NOCY z CÓRKĄ wydaje się nieprzypadkowe – SŁONE LATO to kino zmysłowe, ale jednocześnie z niezwykle wyrazistymi bohaterkami targanymi silnymi emocjami. Lenkiewicz przenosi nas do Almerii położonej w Hiszpanii z kliniką, do której trafia studentka Sofia (Emma Mackey) ze sparaliżowaną matką Rose (Fiona Shaw). Dziewczyna czuje się odpowiedzialna za swoją rodzicielkę, choć nie ma przy niej przestrzeni dla siebie. Próbuje jednak złapać oddech w trakcie kuracji matki spacerując po nadmorskich okolicach, poznając localsów i wchodząc w intymną relację z bezkompromisową podróżniczką Ingrid (Vicky Krieps). W Sofii rodzi się coraz większe pragnienie niezależności za sprawą randek z dala od przytłaczającej energii Rose.

SŁONE LATO to nie tylko wakacyjny, saficki romans, ale przede wszystkim pełna napięcia walka wewnętrzna pomiędzy powinnością dorosłego dziecka a własnymi potrzebami. Z każdą minutą atmosfera robi się coraz bardziej gorąca, gdy w niepokojącej zależności kobiet eksponuje się toksyczność ich relacji.

[ENG]
The directorial debut of Rebecca Lenkiewicz, an acclaimed screenwriter of IDA, for which she received an award from the European Film Awards for Best Screenplay. A seasoned dramatist and screenwriter, she has collaborated not only with Paweł Pawlikowski but also with Sebastián Lelio (DISOBEDIENCE), Steve McQueen (the SMALL AXE anthology) and Maria Schrader (SHE SAID). She also penned the script for PATHS TO LIFE, featured in our First Things First section. It was only a matter of time before a screenwriter with such a rich and diverse portfolio tried her hand at directing.
Her first feature, HOT SUMMER, which premiered in Competition at this year’s Berlinale, is adapted from Deborah Levy’s bestselling novel, a book Lenkiewicz has described as “extraordinarily feminine writing”, and one she loved from the very first read. That spirit permeates the film, which has been likened to a cross between CALL ME BY YOUR NAME and THE LOST DAUGHTER – sensual, yet anchored by vivid, emotionally charged female characters.
Set in the Spanish town of Almería, HOT SUMMER follows Sofia (Emma Mackey), a student who accompanies her paralysed mother Rose (Fiona Shaw) to a seaside clinic. Though devoted to her mother, Sofia finds herself stifled by Rose’s overwhelming presence. While Rose undergoes treatment, Sofia steals moments of freedom – wandering along the coast, befriending locals, and entering into a tender, intimate relationship with Ingrid (Vicky Krieps), a fiercely independent traveller. Through these encounters, her yearning for independence intensifies, fuelled by stolen dates away from her mother’s suffocating grip.
HOT MILK is not only a holiday sapphic romance, but above all a tense internal struggle between the duties of an adult child and her own needs. With each passing minute, the atmosphere becomes even more heated, exposing the toxic undercurrents in the mother–daughter bond with striking intensity. czytaj więcej

Audiodeskrypcja i SDH: Mazowieckie Stowarzyszenie Pracy dla Niepełnosprawnych "De Facto"

Tłumaczenie PJM: Beata Tobolska, Sara Kasprzak

[PL]
Są historie tak niezwykłe, że wydają się gotowym scenariuszem. Tak jest w przypadku opowieści Raynor Winn, której autobiograficzna książka "Słone ścieżki" stała się światowym bestsellerem i fenomenem wydawniczym.

Za kamerą staje Marianne Elliot, dotychczas znana głównie z produkcji teatralnych, a za scenariusz odpowiedzialna jest Rebecca Lenkiewicz - jedna z najbardziej cenionych scenarzystek swojego pokolenia, współautorka oscarowej IDY czy autorka scenariusza do SŁONEGO LATA z sekcji High Season tegorocznego festiwalu.

Elliot z niezwykłą czułością opowiada historię małżeństwa, które w jednej chwili traci wszystko: dom i poczucie bezpieczeństwa, a na dodatek staje w obliczu nieuleczalnej choroby mężczyzny. W akcie desperacji podejmują radykalną decyzję – wyruszają w pieszą podróż liczącym ponad tysiąc kilometrów szlakiem South West Coast Path, znanym jako "słona ścieżka".

Ta legendarna trasa, wijąca się wzdłuż surowego i zapierającego dech w piersiach wybrzeża Kornwalii i Devon, staje się dla nich nie tylko wyzwaniem fizycznym, ale przede wszystkim drogą do wewnętrznego uzdrowienia. To kino drogi w najczystszej postaci, w którym natura jest pełnoprawnym bohaterem, a każdy krok staje się metaforą walki o przetrwanie i odnalezienie nadziei wbrew wszystkiemu.

Spełnienie filmowi przynosi szczególnie subtelna, dojrzała rola Gillian Anderson w roli głównej i wyjątkowa chemia, jaka łączy ją z towarzyszącym na ekranie Jasonem Isaacsem.

[ENG]
Some stories are so extraordinary they feel ready-made for the screen. Such is the case with Raynor Winn’s remarkable memoir The Salt Path, a worldwide publishing phenomenon.

The film marks the feature debut of Marianne Elliott, previously known for her acclaimed work in theatre, with a screenplay by Rebecca Lenkiewicz, one of Britain’s most celebrated screenwriters, co-author of the Oscar-winning IDA and writer of HOT MILK from this year’s High Season section.

With remarkable tenderness, Elliott tells the story of a couple who, in a single devastating moment, lose everything - their home, their security, and soon after, their health, as the husband is diagnosed with a terminal illness. In an act of desperation and courage, they embark on a thousand-kilometre trek along the South West Coast Path - known as the salt path.

This legendary trail, winding along the wild and breathtaking shores of Cornwall and Devon, becomes not just a test of endurance but a profound journey towards emotional healing. It’s a road movie in the truest sense - one where nature itself takes centre stage, and every step becomes a metaphor for resilience, love and the stubborn human will to keep going, even when the odds seem impossible.

The film’s quiet power lies above all in Gillian Anderson’s deeply felt, nuanced performance, perfectly matched by the gentle strength of Jason Isaacs, with whom she shares an unmistakable on-screen chemistry. czytaj więcej

[PL]
Istnieje mnóstwo sposobów na to, co zrobić z główną wygraną na loterii. Można na przykład przeznaczyć zdobyte pieniądze na reaktywację ulubionego zespołu muzycznego. Na ten pomysł wpada Charles Heath (Tim Key), ekscentryczny i gadatliwy samotnik mieszkający na niemal odciętej od świata walijskiej wysepce. Mężczyzna, prawdopodobnie największy pod słońcem fan folkowo-rockowego i nieistniejącego od dekady duetu McGwyer Mortimer, ściąga pod swój dach ludzi, którzy tworzyli niegdyś kapelę, a przy okazji byli parą w życiu prywatnym. Herb McGwyer (Tom Basden), którego solowa kariera to jedno wielkie pasmo nieszczęść, nie pała radością na myśl o zagraniu kameralnego koncertu z dawną partnerką, ale jako że pół miliona funtów piechotą nie chodzi – a tyle właśnie płaci mu Charles – postanawia przyjąć ofertę. Nell Mortimer (Carey Mulligan), która porzuciła sztukę na rzecz produkcji indyjskich sosów, jest pozytywniej nastawiona do koncepcji gospodarza. Sęk w tym, że na miejsce dociera wraz z mężem Michaelem (Akemnji Ndifornyen). Podczas prób do występu budzą się stare napięcia i frustracje, ale też od lat niedoświadczane uczucia. THE BALLAD OF WALLIS ISLAND (2025) Jamesa Griffithsa – film powstały na bazie krótkometrażówki z 2007 roku – to przepełnione nastrojowymi melodiami dzieło, które łączy w sobie inteligentny humor z głębokimi emocjami. To ponadto subtelne, skłaniające do refleksji, pozbawione klisz i nasycone obezwładniającymi krajobrazami kino o rozprawianiu się z przeszłością i wypatrywaniu lepszej przyszłości.

[ENG]
There are countless ways to spend a lottery jackpot. One could, for instance, use it to bring back a long-lost favourite band. That’s precisely the idea that strikes Charles Heath (Tim Key) - an eccentric, endlessly talkative loner living on a tiny, windswept island off the coast of Wales. A self-proclaimed superfan of the defunct folk-rock duo McGwyer Mortimer, Charles decides to reunite the pair, who haven’t seen each other for years and whose romantic relationship ended almost as messily as their musical one.
Herb McGwyer (Tom Basden), whose solo career has been little more than a string of misfortunes, isn’t exactly thrilled at the thought of performing a cosy comeback gig with his ex. But when Charles offers him half a million pounds for the privilege, he reluctantly agrees. Nell Mortimer (Carey Mulligan), who’s since traded songwriting for a career producing Indian sauces, greets the idea with more warmth, though her arrival on the island with her husband Michael (Akemnji Ndifornyen) complicates matters considerably.
As rehearsals get underway, long-buried tensions resurface, egos collide, and the echoes of the past mingle with flickers of tenderness that neither Herb nor Nell expected to feel again.

Directed by James Griffiths, whose 2007 short film inspired this feature-length adaptation, THE BALLAD of WALLIS ISLAND (2025) is a wry, beautifully scored and quietly affecting film. Blending British humour with emotional depth, it’s a thoughtful and visually stunning meditation on reconciliation, regret and the fragile hope of starting anew and looking forward to a better future. czytaj więcej

[PL]
Kontrowersyjny, rozkosznie feministyczny i nowatorski debiut pełnometrażowy Sally Potter. Na początku lat 80., dzięki grantowi z Brytyjskiego Instytutu Filmowego, reżyserka wbiła kij w szprychy i wywróciła do góry nogami klasyczny musical, a przy okazji – standardowy model opowiadania. THE GOLD DIGGERS, zrealizowane przez wyłącznie kobiecą ekipę, nawiązuje tytułem do jednego z najważniejszych dzieł Warner Bros. lat 30., czyli do powstałych w realiach Wielkiego Kryzysu POSZUKIWACZEK ZŁOTA Mervyna LeRoya i Busby’ego Berkeleya z 1933 roku. Hollywoodzkie uprzedmiotowienie tańczących bohaterek Potter zamienia jednak na wyrafinowaną plastycznie i dźwiękowo dekonstrukcję gatunku.
Życie pracującej w banku Celeste (Colette Laffont) i gwiazdy filmowej Ruby (Julie Christie) przecina się w niespodziewany sposób. Ich spotkanie oraz wspólne przygody stają się punktem wyjścia do zakwestionowania „przyjemności wzrokowej”, jaką daje kino tworzone przez mężczyzn, poszukiwania związków między kapitalizmem (złoto!) a feminizmem oraz wywrotowej podróży po rubieżach historii kina.
Przyjęty z umiarkowanym entuzjazmem – lub wręcz wrogo – film Potter oskarżany był w latach 80. o hermetyczność i zbytnie polityczne zaangażowanie. Przez dekady pozostawał niemal niedostępny. Dzisiaj THE GOLD DIGGERS powracają w odrestaurowanej cyfrowo wersji, by zająć należne im miejsce. W końcu to jeden z kluczowych eksperymentów lat 80. oraz kamień węgielny nowego brytyjskiego kina reżyserowanego przez kobiety.

[ENG]
Sally Potter’s controversial, delightfully feminist and groundbreaking feature debut. In the early 1980s, thanks to a grant from the British Film Institute, Potter shook up the status quo, turning the traditional musical – and the conventional mode of storytelling – on its head. THE GOLD DIGGERS, made by an all-female crew, takes its title from one of Warner Bros.’ most iconic 1930s works, GOLD DIGGRERS OF 1933 by Mervyn LeRoy and Busby Berkeley (1933), set against the Great Depression. Potter transforms the Hollywood objectification of dancing heroines into a visually and sonically sophisticated deconstruction of the genre.

The lives of Celeste (Colette Laffont), a bank clerk, and Ruby (Julie Christie), a film star, intersect unexpectedly. Their encounters and shared adventures serve as a launchpad to question the “pleasure of the male gaze” in cinema, and explore links between capitalism (gold!) and feminism, and embark on a radical journey through the fringes of film history.

Initially received with mixed, and sometimes hostile, reactions, Potter’s film was accused in the 1980s of being hermetic and overly political, remaining largely inaccessible for decades. Today, the digitally restored THE GOLD DIGGERS reclaims its rightful place as a key 1980s experiment and a cornerstone of new British cinema directed by women. czytaj więcej

[PL]
Urodzony w RPA reżyser Oliver Hermanus, zabiera nas w podróż w czasie do okresu I wojny światowej. Razem ze swoimi bohaterami, dwoma młodymi mężczyznami (granymi przez zjawiskowy duet, którego nikomu nie trzeba przedstawiać – Brytyjczyka Josha O’Connora i Irlandczyka Paula Mescala), podejmuje się próby opowiedzenia o miłości w czasach, w których łatwo jest zatracić wiarę w człowieczeństwo. Nośnikiem emocji jest tu dźwięk i muzyka. To poprzez nagrania, w tym także utrwalenie lokalnych folkowych piosenek, ochraniają przed zapomnieniem i dokumentują czas, który nigdy już nie powróci. To także romans między dwoma chłopakami z początku XX wieku, kiedy o miłości nie mówiło się wprost, a poprzez niuanse, pełne wrażliwości spojrzenia oraz gesty. Bohaterowie poznają się w piano barze, kiedy obaj są studentami Konserwatorium Muzycznego w Nowej Anglii. David siedzi przy fortepianie i śpiewa amerykańską piosenkę ludową, co przyciąga uwagę Lionela. Dorastał śpiewając takie piosenki, a nauczył go ich ojciec, który był skrzypkiem. Jak dowiadujemy się na samym początku filmu muzyka płynie w jego krwi, a nuty dosłownie sprawiają, że widzi konkretne kolory. Bardzo szybko okazuje się, że David i Lionel to tak naprawdę bratnie dusze, które odnalazły siebie na tym świecie. Sfilmowany przez Alexandra Dynana THE HISTORY OF SOUND sprawie wrażenie najprzystojniejszego filmu tego sezonu, w którym dominują naturalne kolory ziemi i ciemne ubrania, wzbudzające w widzu poczucie wyjątkowego nastroju, romansowania z przeszłością, a nawet swoistej medytacji, którą dopełnia dźwięk. Film prezentowany był w Konkursie Głównym w Cannes 2025, a także w oficjalnej selekcji BFI London Film Festival. Pokazy w ramach British Film Festival to jedne z pierwszych, przedpremierowych seansów w Polsce.

[ENG]
South African-born director Oliver Hermanus takes us on a journey back in time to the period of the First World War. Together with his protagonists, two young men played by the mesmerising duo Josh O’Connor and Paul Mescal, names that need no introduction, he embarks on a delicate exploration of love in an age when faith in humanity itself seemed to falter.
Here, sound and music become the true vessels of emotion. Through field recordings and the preservation of local folk songs, the characters not only protect memories from fading but also document a fleeting world that will never return. At its heart, THE HISTORY OF SOUND is a love story between two men at the dawn of the twentieth century, a time when love could not be spoken of directly, only hinted at through glances, gestures, and a shared sensitivity.
The two meet in a piano bar while both are students at the New England Conservatory of Music. David sits at the piano, singing an American folk tune that instantly captures Lionel’s attention. He grew up singing such songs, taught by his father, who was a violinist. As we learn at the very beginning of the film, music runs in Lionel’s veins, and the notes literally make him see specific colours. It soon becomes clear that David and Lionel are kindred spirits who have, by chance or fate, found each other in this world.
Shot by cinematographer Alexander Dynan, THE HISTORY OF SOUND may well be the most ravishing film of the season - dominated by natural earth tones and sombre costumes that conjure a mood of intimacy, nostalgia and quiet meditation, deepened by the immersive presence of sound.

Presented in Competition at the 2025 Cannes Film Festival and later included in the official selection of the BFI London Film Festival, the screenings at the British Film Festival mark some of the first pre-premiere showings in Poland. czytaj więcej

[PL]
Ekranizacja powieści Amy Liptrot z poruszającą, nominowaną do nagrody BAFTA rolą Saoirse Ronan jako powracającej z odwyku Rony. Jej podróż w rodzinne strony staje się też podróżą w głąb siebie. Surowa natura i porywisty wiatr archipelagu Orkady są w tym hicie Sundance równorzędnym bohaterem.
Na północ od wybrzeży Szkocji, na pograniczu Morza Północnego i Oceanu Atlantyckego znajdują się Orkady. Choć w skład archipelagu wchodzi 67 wysp, to jedynie 20 z nich jest zamieszkałych przez człowieka.
Wracamy tu w rodzinne strony razem z Roną (Saoirse Ronan, która jest również współproducentką filmu). Ostatnią dekadę spędziła w Londynie, gdzie jej codzienność balansowała na beztroskiej granicy życia i śmieci. Tutaj – w zestawieniu z surową naturą, siłą wiatru, zapachem bezwzględnego morza, wilgocią i wszechobecnym zimnem, największym wyzwaniem okazuje się nie tylko samotność, ale również walka o wytrwanie w trzeźwości. Po odbyciu odwyku powrót na dzikie wyspy jest dla Rony konfrontacją z przeszłością i dzieciństwem, a jednocześnie ze skomplikowanymi relacjami z matką i ojcem. Orkady stają się przede wszystkim miejscem, w którym będzie szukać spokoju, pozostając w małym domku na odludziu, gdzie musi zmierzyć się z towarzystwem tylko samej siebie.
Reżyserka Nora Fingscheidt (BŁĄD SYSTEMU – 2019) zabiera nas na surowe szkockie wrzosowiska, gdzie zgrabnie odwołując się do symboliki i mitologii nordyckiej, tworzy obraz młodej kobiety walczącej o odzyskanie swojej tożsamości.

W filmie, w którym surowość natury zbiega się z jednostkowym procesem leczenia, zobaczycie najpiękniejszą scenę w historii kina, w której człowiek próbuje władać oceanem. Film miał światową premierę na Sundance Film Festival w 2024 roku. Później był prezentowany w selekcji Berlinale, Edinburgh International Film Festival, a rok temu znalazł się w sekcji First Things First na pierwszej edycji British Film Festival.

[ENG]
A film adaptation of Amy Liptrot's novel, featuring a moving, BAFTA-nominated performance by Saoirse Ronan as Rona, who returns from rehab. Her journey back to her homeland also becomes a journey into herself. The harsh nature and gusty winds of the Orkney archipelago are equal protagonists in this Sundance hit.
North of the Scottish coast, on the border between the North Sea and the Atlantic Ocean, lie the Orkney Islands. Although the archipelago consists of 67 islands, only 20 of them are inhabited by humans.
We return here to our homeland with Rona (Saoirse Ronan, who is also the film's co-producer). She has spent the last decade in London, where her everyday life was balancing on the carefree border between life and trash. Here, in contrast to the harsh nature, the force of the wind, the smell of the ruthless sea, the dampness and the omnipresent cold, the biggest battle turns out to be not only loneliness, but also the struggle to remain sober.
After completing rehab, Rona's return to the wild islands is a confrontation with her past and childhood, while also dealing with complicated relationships with her mother and father. Above all, the Orkney Islands become a place where she will seek peace of mind, staying in a small house in the middle of nowhere, where she must face the company of only herself.
Director Nora Fingscheidt (SYSTEM CRASHER–2019) takes us to the harsh Scottish moorlands, where, skilfully referring to Nordic symbolism and mythology, she creates an image of a young woman struggling to regain her identity.

In a film where the harshness of nature coincides with an individual healing process, you will see the most beautiful scene in the history of cinema, in which a man tries to control the ocean. The film had its world premiere at the Sundance Film Festival in 2024. It was later screened at the Berlinale and the Edinburgh International Film Festival, and a year ago, it was included in the First Things First section at the first edition of the British Film Festival. czytaj więcej

[PL]
Dwie powojenne adaptacje dzieł Charlesa Dickensa w reżyserii Davida Leana zasłużenie zajęły miejsce w kanonie najwybitniejszych brytyjskich filmów. WIELKIE NADZIEJE, obok OLIVIERA TWISTA (1948), ugruntowały reputację Leana jako jednego z najzdolniejszych i najbardziej wizjonerskich twórców kina. Film, oparty na trzytomowej powieści Dickensa z 1861 roku, koncentruje się na kluczowych momentach historii, przedstawionych w formie efektownych, zapadających w pamięć scen. Scenariusz, oparty na teatralnej adaptacji powieści, zdobył nominację do Oscara, a sam obraz uzyskał jeszcze dwie kolejne: za najlepszą reżyserię i najlepszy film.
Nastrojowe, czarno-białe zdjęcia Guya Greena, uhonorowane Nagrodą Akademii, doskonale oddają mroczną i pełną tajemnic atmosferę dorastania Pipa - od chłopca, w którego wciela się Anthony Wager, po dorosłego mężczyznę granego przez Johna Millsa. Kolejny Oscar powędrował do Johna Bryana za scenografię, potwierdzając niezwykłą dbałość filmu o nastrój i stronę wizualną. Znakomite połączenie scenografii, oświetlenia i pracy kamery sprawia, że niemal każda klatka tego filmu stanowi małe dzieło sztuki.

John Mills przewodzi znakomitej obsadzie, w której znaleźli się również Alec Guinness, Jean Simmons i Valerie Hobson, wspierani przez plejady wybitnych aktorów teatralnych. Ich pełne energii i emocji kreacje nadają opowieści wyjątkową głębię. Nawet role drugoplanowe odegrane są z niezwykłą precyzją, wnosząc autentyczność do odtworzenia realiów wiktoriańskiej Anglii i podkreślając ludzki wymiar galerii postaci stworzonych przez Dickensa.

[ENG]
David Lean’s two post-war adaptations of the work of Charles Dickens have rightfully taken their place in the canon of Britain’s finest national cinema. Great Expectations, along with Oliver Twist (1948), cemented Lean’s reputation as one of our most talented directors. Based on Dickens’ three-volume 1861 novel, the film necessarily focuses on the key events, which are depicted as striking set-pieces. The screenplay, based on a stage version of the novel, was nominated for an Academy Award, and the film received two other nominations, for Best Director and Best Picture.
The atmospheric black and white cinematography of Guy Green secured him an Oscar win and perfectly captures the haunting adventures of Pip as he grows from childhood into manhood, played first by Anthony Wager, then John Mills. Another Academy Award went to John Bryan for his Art Direction, cementing the reputation of the film’s mood and visuals. The striking combination of décor, lighting and camera work make almost every frame into a work of art.

Mills heads a star-filled cast, which includes Alec Guinness, Jean Simmons and Valerie Hobson, supported by theatrical talent galore which propels the narrative with performances of energy and emotion. Even the smaller roles are played for maximum impact, adding authenticity to the recreation of Victorian England, and the human touch to the panoply of characters. czytaj więcej